Son yıllarda internete uygulanan sansürler nedeniyle Dns kavramını daha çok duymaya başladık. Bu yazımda Dns konusunu olabildiğince detaylı olarak anlatacağım. Öncelikle Dns nedir ne işe yarar? Dns sunucusu nedir? Ücretsiz Dns adresleri (birincil dns adresleri ve ikincil dns adresleri) hangileridir? gibi sorulara cevap verdikten sonra farklı cihazlarda Dns ayarları üzerinde nasıl değişiklik yapabileceğimizi resimler üzerinden göstereceğim.
Dns Nedir? Ne İşe Yarar? Nasıl Çalışır?
Dns’in açılımı “Domain Name System” yani “Alan Adı Sistemi” dir.
Öncelikle iki kavramdan, Domain ve IP kavramlarından bahsedelim daha sonra ise Dns nedir sorusunun cevabına geçelim.
Bildiğiniz gibi internette bir siteyi ziyaret etmek istediğimizde tarayıcıya o sitenin adını yazıyoruz. Örneğin Google sayfasını açmak istediğimizde tarayıcıya www.google.com yazarak Google sayfasını açıyoruz. İşte ilk kavramımız olan domain adı bu oluyor. Domain adları, sitelere giriş yaparken daha akılda kalıcı olması için verilen isimlerdir. Mesela bu sitenin domain adı (adresi) www.pcdunyasindan.com dur.
Domain kavramı bu şekilde. Şimdi de IP kavramına geçelim. Yalnız burada IP konusunun detaylarına girmeyeceğim. Dns’in ne olduğunu tam olarak anlayabilmemiz için yüzeysel olarak anlatacağım.
Biraz önce her sitenin bir domain adı olduğunu söylemiştim. Aynı zamanda her sitenin bir IP adreside bulunuyor. IP adresleri rakamlardan oluşur ve akılda kalması zordur.
Örneğin Google’ın IP adresi 216.58.206.4 tür. Aslında biz tarayıcıya www.google.com yazmak yerine 216.58.206.4 IP adresini yazarsak yine Google sayfasını açarız. Aralarındaki tek fark IP adreslerinin akılda kalması zor olduğu için siteleri domain adresleri ile açıyoruz.
Dns nedir sorusunun cevabına geçmeden önce son olarak bir sitenin IP adresini nasıl öğrenebileceğimizi göstermek istiyorum. Mesela Google’ın IP adresinin 216.58.206.4 olduğunu nereden biliyorum?
Ping atmak diye bir tabir duydunuz mu?
Sitelere ping atarak IP adreslerini öğrenebiliyoruz. Bunun için öncelikle Windows + R tuş kombinasyonu ile Çalıştır penceresini açalım.
Açılan pencerede cmd yazıp Tamam’a tıklayalım ve komut penceresini açalım.
Açılan ekranda önce ping yazıp daha sonra hangi sitenin IP adresini öğrenmek istiyorsak o sitenin domain adını yazalım. Örneğin,
Google için ping www.google.com
Bu site için ping www.pcdunyasindan.com
şeklinde yazıp Enter’a basıyoruz.
Resimde göreceğiniz gibi Google’ın IP adresini bize 216.58.206.4 olarak veriyor. İsterseniz bu IP adresinin doğruluğunu tarayıcıda test edelim.
Tarayıcıda www.google.com yazmak yerine 216.58.206.4 yazalım.
Enter’a bastığımızda bize Google sayfasını açıyor. Yani doğru IP adresini elde edebildik.
Asıl konumuza dönelim ve Dns nedir sorusunun cevabını verelim. Kısaca Dns, bu domain adlarını IP karşılığına çeviren sistemdir diyebiliriz.
Peki neden bu işleme (domain adını IP adresine çevirme) ihtiyaç duyuyoruz?
Çünkü bilgisayarların birbirleri ile iletişimi domain adlarıyla değil IP adresleriyle gerçekleşiyor. Bir diğer nedende biraz önce bahsettiğim gibi IP adreslerini akılda tutmak zor olacağı için bunun yerine domain adlarını kullanıyoruz.
Dns kavramını öğrendiğimize göre şimdi de Dns sunucusu nedir? Ücretsiz Dns sunucuları hangileridir? onlara bakalım. Dns sunucu adreslerine Dns adresleri veya Dns numaraları da deniliyor. Yani bu söylemleri de duyabilirsiniz.
Dns Sunucuları (Dns Adresleri, Dns Numaraları)
Dns sunucuları, domain adlarının IP adres karşılıklarını veritabanında kayıtlı tutan ve gerektiğinde domain adını IP adres karşılığına çeviren bilgisayar sunucularıdır.
Yani biz bir siteye domain adıyla erişmeye çalıştığımızda bu domain adını alır ve bu domain adının veritabanında bulunan IP karşılığını verir. Böylece siteye erişim arka planda IP adresi üzerinden gerçekleşir.
Dns sunucularının veri tabanına kayıtların manuel yani el ile tek tek girilmesi gerekir.
Aşağıdaki tabloda 21 farklı Dns sunucusu ve bu sunucuların birincil Dns adresleri ile ikincil Dns adresleri bulunuyor.
Ücretsiz, Hızlı ve Güvenli Dns Adresleri – 2019
| DNS Sunucuları | Birincil DNS Adresleri | İkincil DNS Adresleri |
| 8.8.8.8 | 8.8.4.4 | |
| OpenDNS | 208.67.222.222 | 208.67.220.220 |
| CloudFlare | 1.1.1.1 | 1.0.0.1 |
| Quad9 | 9.9.9.9 | 149.112.112.112 |
| Level3 | 209.244.0.3 | 209.244.0.4 |
| CleanBrowsing | 185.228.168.9 | 185.228.169.9 |
| AdGuard DNS | 176.103.130.130 | 176.103.130.131 |
| Verisign | 64.6.64.6 | 64.6.65.6 |
| DNS.WATCH | 84.200.69.80 | 84.200.70.40 |
| Comodo Secure DNS | 8.26.56.26 | 8.20.247.20 |
| GreenTeamDNS | 81.218.119.11 | 209.88.198.133 |
| SafeDNS | 195.46.39.39 | 195.46.39.40 |
| OpenNIC | 23.94.60.240 | 128.52.130.209 |
| SmartViper | 208.76.50.50 | 208.76.51.51 |
| DynDNS | 216.146.35.35 | 216.146.36.36 |
| FreeDNS | 37.235.1.174 | 37.235.1.177 |
| Alternate DNS | 198.101.242.72 | 23.253.163.53 |
| Yandex.DNS | 77.88.8.8 | 77.88.8.1 |
| UncensoredDNS | 91.239.100.100 | 89.233.43.71 |
| Hurricane Electric | 74.82.42.42 | |
| puntCAT | 109.69.8.51 |
Ençok bilinen hatta birçok kişinin ezbere bildiği Dns sunucusu Google Dns‘tir. Tabiki bu Dns sunucularının hepsini kullanabilirsiniz ama Google Dns dışında hem hız hem de güvenlik açısından benim size tavsiye edebileceğim Dns sunucuları Level3 Dns ve OpenDns‘tir.
Birazdan Dns ayarları üzerinde değişiklik yaparken bu tablodan dilediğimiz bir Dns sunucusunu seçip bu sunucunun Dns adreslerini kullanacağız.
Son olarak internet adresleri ile ilgili birkaç bilgi aktardıktan sonra bu konuyu da noktalayalım.
İnternet adresleri ilk olarak ülkelere göre ayrılır. Adreslerin sonundaki tr, de, uk gibi ifadeler internet adresinin bulunduğu ülkeyi gösterir.
Örneğin tr Türkiye’yi, de Almanya’yı gösterir. ABD internet adresleri için bir ülke eki kullanılmıyor. Çünkü Dns ve benzeri sistemleri yapan ülke ABD’dir.
İnternet adresleri ülkelere ayrıldıktan sonra com, edu, gov, net, org gibi daha alt bölümlere ayrılır. Bu ifadeler Dns’de top-level (üst düzey) domain adlarına karşılık gelir. Üst düzey domain adları ve açıklamalarını şu şekilde özetleyebiliriz.
- Com : Ticari kuruluşlar için kullanılır.
- Edu : Eğitim kurumları için kullanılır.
- Org : Ticari olmayan, hükümete de bağlı bulunmayan kurumlar için kullanılır.
- Net : İnternet omurgası görevini üstlenen ağlar için kullanılır.
- Gov : Hükümete bağlı kurumlar için kullanılır.
- Mil : Askeri kurumlar için kullanılır.
- Num : Telefon numaralarını bulabileceğiniz yerler için kullanılır.
- Arpa : Ters DNS sorgulaması yapabilecek yerleri göstermek için kullanılır.
Neden Dns Değiştirme İhtiyacı Duyuyoruz?
Aslında bu sorunun cevabını kısa ve net olarak şöyle verebiliriz.
İNTERNETTE UYGULANAN SANSÜRÜ AŞMAK İÇİN.
Bir örnek üzerinde detaylandırdığımızda daha iyi anlaşılacaktır.
Örneğin bulunduğunuz ülkede Twitter’a erişimin yasaklandığını düşünün. İşte bu engellemeyi Dns ayarları üzerinde değişiklik yaparak aşabilirsiniz.
Twitter örneğini biraz daha detaylandıralım.
Bulunduğunuz ülkede kullanılan Dns sunucularına www.twitter.com domain adıyla yapılan aramaları engelle ve bu aramaları belirli farklı bir IP adresine yönlendir diyebilirler.
Böylece siz www.twitter.com yazıp siteye erişmeye çalıştığınızda Dns sunucuları bu isteğe bakar ve yasaklanmış bir domain adı olduğunu anlar. Yasaklanmış olduğu için bu domain adını IP adresine çevirmez ve bize beklediğimiz IP adresini iletmez. Bizde bu nedenden dolayı Twitter’ın sitesine erişim sağlayamayız.
İşte bu problemi aşmak için Dns ayarları üzerinde değişiklik yaparak farklı bir Dns sunucusu kullanabilirsiniz. Yani bilgisayar, tablet veya telefon farketmez hangi aygıtı kullanıyorsanız, bu aygıtın Dns ayarları üzerinde değişiklik yapmanız gerekiyor.
Böylece siz www.twitter.com adresine erişmek istediğinizde bu isteğiniz yeni Dns sunucusuna iletilecek. Yeni Dns sunucunuzda bu domain adı ile ilgili herhangi bir yasak bulunmadığı için domain adını IP adresine çevirip sizin cihazınıza iletecek. Böylece doğru bir şekilde size iletilen IP adresi sayesinde Twitter sitesine erişim sağlamış olacaksınız.
Dns nedir, neden Dns değiştirme ihtiyacı duyuyoruz? Dns ayarları üzerinde değişiklik yaparken ihtiyacımız olan ücretsiz Dns adresleri nelerdir? hepsini öğrendik.
Sırada öğrendiğimiz bu bilgiler ile Dns ayarları üzerinde istediğimiz değişiklikleri nasıl yapabileceğimize bakalım. Windows 10 Dns Değiştirme ile başlayıp, Android ve iPhone cihazlarda Dns değiştirme işlemleri ile devam edeceğiz.
Windows 10 Dns Değiştirme
Adım adım ve resimli anlatım ile windows 10 dns ayarları üzerinde nasıl değişiklik yapabileceğimize bakalım.
İlk olarak arama kutusuna Denetim Masası yazarak Denetim Masası uygulamasını açalım.
Açılan pencerede Ağ ve Internet seçeneğine tıklıyoruz.
Açılan pencerede Ağ ve Paylaşım Merkezi seçeneğine tıklıyoruz.
Açılan pencerede solda bulunan Bağdaştırıcı ayarlarını değiştirin seçeneğine tıklıyoruz.
Açılan pencerede bağlı olduğunuz internet görünecektir. Bağlı olduğunuz internete sağ tıklayıp Özellikler seçeneğine tıklıyoruz.
Açılan pencerede İnternet Protokolü Sürüm 4 (TCP/IPv4) seçeneği bulunuyor. İnternet Protokolü Sürüm 4 (TCP/IPv4) üzerinde çift tıklıyoruz.
Daha önce Dns ayarları üzerinde herhangi bir değişiklik yapmadıysanız aşağıdaki resimde olduğu gibi bir pencere açılacaktır. Alt tarafta 2 seçenek bulunuyor.
- DNS sunucu adresini otomatik olarak al
- Aşağıdaki DNS sunucu adreslerini kullan
Yani sizde DNS sunucu adresini otomatik olarak al seçili olarak gelecektir.
Biz kendimiz bir Dns adresi gireceğimiz için ikinci seçenek olan Aşağıdaki DNS sunucu adreslerini kullan seçeneğini seçiyoruz.
Seçimi yaptıktan sonra ilgili 2 kutucuk bilgi girilebilir hale gelecektir. Bu kutucuklara yukarıda tablo olarak vermiş olduğum ücretsiz Dns sunucuları arasından birini seçip birincil Dns adresini ve ikincil Dns adresini yazacağız.
Burada en çok bilinen Dns sunucularından olan Google Dns adreslerini yazacağım.
Tercih edilen DNS sunucusu kısmına Google Dns’in birincil Dns adresini yani 8.8.8.8 i yazıyorum.
Diğer DNS Sunucusu kısmına da Google Dns’in ikincil Dns adresini yani 8.8.4.4 ü yazıyorum ve Tamam’a tıklıyorum.
Böylece Windows 10 Dns Değiştirme işlemini gerçekleştirmiş oluyoruz.
Dns adresinin gerçekten değişip değişmediğini test etmek için tekrar geri gelerek bağlı olduğumuz internete sağ tıklayarak Durum seçeneğine tıklıyoruz.
Açılan pencerede Ayrıntılar… butonuna tıklıyoruz.
Açılan pencerede, bulunan özellikler içerisinde IPv4 DNS Sunucuları yazan kısımda Dns adresleri bulunuyor.
Gördüğünüz gibi Google Dns’in birincil Dns adresi ve ikincil Dns adresi görünüyor. Yani Dns ayarları üzerinde değişiklik işlemini başarıyla gerçekleştirdik.
Android Dns Değiştirme
Başlamadan önce şunu belirtmek istiyorum. Android cihazlarda DNS değiştirebilmek için kablosuz bir ağa bağlanmamız gerekiyor.
Şimdi adım adım Android dns değiştirme işlemini nasıl yapabileceğimize bakalım.
İlk olarak cihazımızdaki (telefon, tablet vb..) Ayarlar menüsünü açıyoruz.
Ayarlar menüsünden Kablosuz seçeneğine tıklıyoruz. Bazı cihazlarda Kablosuz yerine Wifi de yazabilir. Eğer öyleyse Wifi seçeneğine tıklayın.
Burada tüm Kablosuz ağlar görünecektir. Bağlı olduğunuz kablosuz ağa uzunca basın ve çıkan seçeneklerden “Ağı Değiştir”i seçin.
Yine bazı cihazlarda Ağı Değiştir yerine Ağ Ayarlarını Yönet seçeneği bulunabilir. Eğer öyleyse Ağ Ayarlarını Yönet seçeneğine tıklayın.
Açılan ekranda Gelişmiş Seçenekler‘i seçili hale getirdiğimizde aşağısında bir menü açılacaktır.
Buradaki IP ayarları kısmında varsayılan olarak DHCP seçeneği geliyor.
IP ayarları kısmını Static olarak değiştiriyoruz.
DNS 1 alanına Google Dns’in birincil Dns adresini yani 8.8.8.8 i yazıyorum.
DNS 2 alanına da Google Dns’in ikincil Dns adresini yani 8.8.4.4 ü yazıyorum ve Kaydet’e tıklıyorum.
Böylece Android Dns Değiştirme işlemini gerçekleştirmiş oluyoruz.
Bilgisayarınızın yavaşladığını düşünüyorsanız hem program kullanmadan hem de programlar ile bilgisayar hızlandırma yollarını anlattığım Bilgisayar Hızlandırma ve Bilgisayar Temizleme Programları yazımı okuyabilirsiniz.
){kind=link}